Rize ve İlçeleri Kültür ve Turizm Sitesi
  Doğum ve Ölüm Adetleri
 
DOĞUM VE SONRASI İLE İLGİLİ ADETLER
  • Evlililiğin ilk devrelerinde gelinin hamile kalması istenirdi.
  • Hamile kalmaması durumunda telaş düşülür, hata varsa bunun gelinden kaynaklandığı düşünülürdü.
  • Hamile kalınması için okutma dahil her çareye başvurulurdu.
  • Birkaç sene içinde eğer gelin hamile kalmazsa, anlaşılarak ya boşatılır, ya da üzerine kuma alınırdı.
  • Eğer hamil kalmışsa, oturmasına, kalkmasına, yemesine, içmesine kadar dikkat edilir, bu arada bir çok batıl yöntem de uygulanırdı.
  • Doğum zamanı köy ebesi çağrılırdı. Bebeğin çıpa'sını (göbek bağı) ebesi veya iyi huylu birisinin kesmesi istenirdi.
  • İlk doğan sebinin erkek olması istenirdi. Şimdi de öyle ya.
  • Çocuk doğar doğmaz sağ kulağına ezan ve sol kulağına kamet okunurdu.
  • Doğum yapan anne kırk gün lohusa kalırdı.
  • Çocuğa genellikle büyüklerin ismi verilirdi. Daha çok ölen nine, dede veya yakın tarihte ölmüş birinin ismi verilmesi halen devam etmektedir.
  • Çocuk kısa bir süre kundakta kalır. Sonra beşiğe alınırdı.
  • Nazarlanmasın diye çocuk uzun süre yabancılara gösterilmezdi.Gösterileceği zaman nazarlık takılır, yüzüne kara sürülürdü.
  • Anne sütü olduğu müddetçe emzirilir. Sütten kesildikten sonra inek sütü verilirdi.
  • Anne sütü yoksa, ilk zamanlarda, süt anne aranırdı. Yakın çevreden herkes çocuğu emzirir ona süt anne olurdu. Süt annelik yaygın bir uygulama olup yer yer hala devam etmektedir.
  • Süt çocuk, süt kardeşi ve ondan sonra doğacak çocuklarla "süt aşağı akar" diye evlendirilmezdi.
  • Kız ergenlik dönemine kadar çember, daha sonra da keşan bağlardı. 
  • Erkek çocuklar ergenlik dönemine kadar mendil, yağluk, daha sonra da başlık ve abaniye bağlardı. 
  • Doğumdan sonra kızın annesi tarafından peşuk alayı yapılırdı. Alay ekek evinde olurdu. Alaya kızın ailesi ve yakınları katılırdı.Çocuk kız ise kırmızı, erkek ise mavi beşik hediye edilirdi. Bu olay sadece ilk çocuk için yapılırdı. Diğer çocuklar bu beşikle büyütülürdü. 
  • Alaya katılanlar eşya ve hediye veririlerdi. Kundağa konulmuş paralar ise çocuğu yıkayan ebeye hediye edilirdi. Ebeler çoğu zaman bu parayı almaz çocuğa bırakırdı.

ÖLÜM VE SONRASI İLE İLGİLİ ADETLER
  • Cenaze törenlerini hocalar yönlendirir.
  • Eğer durum ağırlaşmış ve yapılacak bir şey kalmamışsa, hoca çağrılır, son nefeste Kur'an ile gitmesi sağlanırdı.
  • Ölüm yaşlılar için doğal karşılanır, çocuk ve genç ölümleri  derin iz bırakırdı.Bu gibi durumlarda halen devam eden ölünün arkasından destan yazma geleneği vardır.
  • Ölen kimsenin ağzının açık kalmaması için bir bez parçasıyla ağzı bağlanır.Üzerine şimemesi için bir bıçak konur.
  • Ölüm olayı yakın köylere sela, uzaklara telefon veya telgrafla bildirilir.
  • Cenaze genelde, ertesi gün gömülür. Bundan maksat uzakta olan yakınlarun gelebilmesi içindir. 
  • Genellikle öğle namazı sonrası, yakınların yetişememe durumunda ikindi namazından sonra defin işlemi olur.
  • Ölüye dargın olanlar dahi cenaze törenine katılır.
  • Ölünün başında ağıt yakılır. Ağıtlarda sınır olmaz. Ölenin ardından iyiliklerinden, yaşadıklarından gelişigüzel sesli olarak bahsedilir. Bunu kadınlar çoğunlukla yapar.
  • Komşular devreye girer, ölü sahiplerini teselli ederken geleni gideni ağırlar, uzaktan gelenlere yemek veririler. 
  • Ölünün hazırlanması, cenaze önce ve sonrası işlele hep komşular uğraşır.
  • Yıkanıp tabutla musllaya konan mevtanın yüzüne isteyen bakabilir.
  • Cenaze namazına tabut omuzda götürülür. 
  • Her ailenin kendine ait mezarlığı olduğu gibi  köyün ortak mezarlığıda vardır.
  • Ceset özenle hazırlanan mezara tabutla veya kefenle konur.
  • Ceset gömülürken Kur'an okunur. Cenazeye gelen çocuklara bisküvi, şeker, fakirlere ve ihtiyacı olanlara havlu, namazgah, Kur'an-ı Kerim, dini bilgiler ve para verilirdi.
  • Bazı yerlerde ölenin günahlarını affı için devir denilen dini bir tören yapılırdı.
  • Defin akşamı ölü evinde Kur'an okunur. Bazı yerlerde de ölünün yıkanmasından gömülmesine kadar ki süre de hatim yaptırılır.
  • Belli aralıklarda mevlit okutulur.
  • Ölü yakınları uzun süre yalnız bırakılmaz, ziyaret edilir.
 
   
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol